Δεν είναι εύκολο να επιβάλλεις στον καταναλωτή τις συνήθειες που θέλει να έχει ούτε συνδυαστικά το ισοζύγιο αγαθών και το ισοζύγιο υπηρεσιών είναι τόσο κατά των ΗΠΑ όσο το περιγράφει ο Τραμπ σχολιάζει ο οικονομολόγος και πρώην πρόεδρος της επιτροπής κεφαλαιαγοράς Χαράλαμπος Γκότσης, σχετικά με την επιβολή πολύ μεγάλων δασμών στα προϊόντα της Ε.Ε. Ο ίδιος ανέλυσε το ζήτημα, τα οικονομικά των ΗΠΑ, την προσπάθεια να προωθηθούν σε πρώτο πλάνο τα αμερικανικά προϊόντα αλλά και τις όποιες επιπτώσεις θα μπορούσαν να υπάρξουν για τα ελληνικά προϊόντα που ταξιδεύουν στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
«Ο Τραμπ έχει κάνει δηλώσεις πάνω σε αυτό ότι για κάποιο χρονικό διάστημα θα υποστούμε και εμείς τις αρνητικές επιπτώσεις των μέτρων αυτών αλλά στη συνέχεια η Αμερική θα επωφεληθεί και υποτίθεται ότι θα ξαναγεννηθεί μέσω των δασμών. Ότι αναμέναμε τα μέτρα είναι ηλίου φαεινότερο διότι το τελευταίο διάστημα δεν έχει καθόλου κρύψει τις προθέσεις του και μάλιστα με επιθετικό τρόπο. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι το σενάριο το οποίο άπλωσε στην διεθνή κοινότητα χθες το βράδυ ο κ. Τραμπ είναι το χειρότερο από τα αρνητικά σενάρια που όλοι οι αναλυτές αναμέναμε. Βλέπουμε εδώ ότι έχουμε μία αύξηση των δασμών σε τιμωρητικό πλέον επίπεδο, από 2,5% που ήταν ο μέσος όρος των δασμών που επέβαλε πριν η Αμερική στο 22% κατά μέσο όρο!
«Αυτό λοιπόν σημαίνει μία τεράστια ανατροπή των εμπορικών συναλλαγών διεθνώς με συνέπειες θα έλεγα οι οποίες θα επιβαρύνουνε λίγο πολύ και τα κράτη αλλά και τους πολίτες σε όλο τον κόσμο. Επιστροφή λοιπόν στον μεσοπόλεμο έχουμε, όταν πάλι οι ΗΠΑ εκείνη την εποχή προσπάθησαν να λύσουν τα προβλήματά τους μέσω των δασμών και τότε η Αμερικανική οικονομία είχε βυθιστεί στην τρομερή ύφεση του 1929-31 για την οποία γνωρίζουμε λίγο πολύ όλοι. Άρα μπροστά σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο βρισκόμαστε τώρα, βέβαια σε ό,τι αφορά την Ευρώπη και την Ελλάδα τα νέα δεν είναι καθόλου καλά, δεδομένου ότι 20% σε όλα τα προϊόντα που εισάγονται στην Αμερική από την Ευρώπη και 25% στο χάλυβα και στο αλουμίνιο συν τις εισαγωγές αυτοκινήτων και ακόμη έπονται οι εισαγωγές των εξαρτημάτων και των ανταλλακτικών αυτοκινήτων. Αυτές θα ξεκινήσουν σε ένα μήνα από τώρα. Εκεί δε μιλάμε για μικρά ποσά γιατί υπάρχουν τα ανταλλακτικά των ευρωπαϊκών αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στις ΗΠΑ. Εκεί ο λογαριασμός είναι 196 δις για τα ανταλλακτικά και τα εξαρτήματα που χρησιμοποιούν οι αμερικανικές πλέον εταιρίες στην χώρα τους για την παραγωγή αυτοκινήτων, άρα μιλάμε για τεράστια ποσά τα οποία και αυτά θα επιβαρυνθούν με το 25% από δασμούς».
«Υπάρχει πάντα μια ειδική σχέση των ΗΠΑ με την Βρετανία, και ίσως ο κ. Τραμπ θέλει να ενισχύσει τις διασπαστικές τάσεις που υπάρχουν μέσα στην Ε.Ε. δεδομένου ότι η Βρετανία ακολουθούσε περίπου το ίδιο δόγμα με το BREXIT από το 2016, το οποίο βέβαια δεν της βγήκε όπως ξέρετε και από τότε η οικονομία της Βρετανίας πάει από το κακό στο χειρότερο. Μετά από συνεννοήσεις που έγιναν με τον κ. Στάρμερ που είχε επισκεφτεί τον Τραμπ εκεί λοιπόν φαίνεται ότι υπήρξε μία λίγο πιο ήπια μεταχείριση γιατί ούτως ή άλλως η Βρετανία αντιμετωπίζει μεγάλα προβλήματα. Οι ΗΠΑ δεν έχουν το μεγάλο έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο με τη Βρετανία όπως συμβαίνει με το σύνολο της Ε.Ε. το 20% αφορά βασικά 46 χώρες οι οποίες έχουν ένα πλεόνασμα το οποίο θεωρεί ο Τραμπ ότι είναι υπερβολικά μεγάλο και για αυτό υποτίθεται ότι αυτές οι χώρες εκμεταλλεύονται τις ΗΠΑ και θα ήθελα να τις τιμωρήσει με την επιβολή αυτή του πολύ υψηλού ποσοστού.
«Η Ευρώπη έχει στο 1/3 περίπου των προϊόντων επιβάλλει υψηλότερους δασμούς από το 2,5% που είχαν οι ΗΠΑ, γύρω στο 10%. Αλλά επίσης εκτός από το εμπορικό ισοζύγιο υπάρχει και το ισοζύγιο υπηρεσιών. Στο ισοζύγιο υπηρεσιών η Ευρώπη είναι ελλειμματική έναντι των ΗΠΑ κατά 100 – 105 δις ευρώ με στοιχεία του 2023 και ίσως να επιδεινώθηκε για το 2024 ενώ από την άλλη πλευρά στο ισοζύγιο αγαθών έχουμε 150 με 200 εκατομμύρια πλεόνασμα».
«Άρα το τελικό αποτέλεσμα δεν είναι τεράστιο στην σούμα δεν είναι τεράστιο όπως διατείνεται ο Τραμπ, τα προβλήματα στα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών δεν δημιουργούνται από μόνα τους, δημιουργούνται από τις αγορές που παίρνουν οι καταναλωτές και τις αγορές που κάνουν. Άρα όταν οι Αμερικανοί προτιμούν να αγοράσουν bmw, volkswagen ή Mercedes, σε αυτό δε φταίει η Γερμανία αλλά θα έπρεπε οι αμερικανικές εταιρίες να παράγουν ανταγωνιστικά προϊόντα. Μη ξεχνάτε πως ο Τραμπ πέρα από τις εισπράξεις που αναμένει να κάνει, αναμένει ότι θα πειστούν οι αμερικανικές επιχειρήσεις να παράγουν προϊόντα στις ΗΠΑ για να αγοράζουν οι Αμερικάνοι από τα αμερικανικά προϊόντα και όχι τα ευρωπαϊκά ή κινεζικά. Αυτό όμως δεν γίνεται σε μια μέρα και δε μπορείς να πεις στον καταναλωτή, π.χ. έναν μεσαίου ή υψηλότερου εισοδήματος που διαμένει στο Γουινσκόνσιν και έχει συνηθίσει κάθε φορά που βγαίνει ένα καινούργιο μοντέλο της bmw η της mercedes, γιατί αυτό γίνεται στις ανεπτυγμένες χώρες ξέρετε, να παραγγέλνει το καινούργιο μοντέλο, να του πεις ότι θα οδηγείς μόνο ford από δω και πέρα.
«Με καμία απόφαση του Τραμπ από το οβάλ γραφείο δε μπορεί να κατευθύνει κανείς τα καταναλωτικά κύματα που υπάρχουν, αυτά γίνονται πάντα μόνο με κίνητρα και όχι με απαγορεύσεις και εντολές. Ο Τραμπ εξελέγη κυρίως επειδή ενώ η Αμερική στα μακροοικονομικά μεγέθη της πήγαινε καλά αν εξαιρέσουμε βέβαια το δημόσιο χρέος το οποίο είναι πολύ υψηλό, και το οποίο είναι ένα δημόσιο χρέος που δε μοιάζει με το δικό μας διότι η Αμερική έχει τη δυνατότητα να τυπώνει δολάρια και να εξυπηρετεί τις συναλλαγές της με μεγαλύτερη ευκολία αλλά αυτό έχει και κάποιο όριο. Ο Τραμπ εξελέγη διότι η ανισότητα που υπήρξε στα εισοδήματα αυτή να συρρικνωθεί, διευρύνθηκε άρα ένα μεγάλο κομμάτι των Αμερικανών δεν περνούσε καλά κατά την διάρκεια της διακυβέρνηση του Μπάιντεν, συνεπώς οι Αμερικάνοι ήλπιζαν ότι τελικά θα καταπιαστεί και με αυτό το πρόβλημα αλλά το μόνο πράγμα που δεν κάνει όμως είναι αυτό. Η κατάσταση των χαμηλόμισθων και χαμηλοσυνταξιούχων θα χειροτερεύσει».
«Σχετικά με τους δασμούς απέκλεισαν τις διαπραγματεύσεις, είπαν ότι αν οι αντίπαλοί μας όπως μας χαρακτήρισαν, περιμένουν διαπραγματεύσεις για να βελτιωθεί η θέση τους, πλανώνται οικτρά. Τα προϊόντα που εξάγουμε στις ΗΠΑ εμείς είναι λίγα, κυρίως τα επεξεργασμένα γεωργικά προϊόντα, λάδι, ελιές κτλ. Όλα αυτά έχουν χαμηλή ελαστικότητα όπως λέμε στα οικονομικά, δηλαδή ακόμη και η τιμή να ανέβει συνήθως οι καταναλωτές δεν μειώνουν την κατανάλωση, δεδομένου ότι πρόκειτια για προιόντα που έχουν στο καθημερινό τους τραπέζι. Είναι πολύ δύσκολο για παράδειγμα να πεις στον Αμερικανό αν έχει συνηθίσει να τρώει φέτα το μεσημέρι, ή να πίνει ελληνικό κρασί ή να χρησιμοποιεί λάδι ότι επειδή ανέβηκε κάποιο ποσοστό η τιμή θα το κόψεις. Αρα από εκεί δεν αναμένουμε πολύ μεγάλες αρνητικές επιπτώσεις, δεδομένου ότι και η συμμετοχή των εξαγωγών μας στις ΗΠΑ σε σχέση με το σύνολο είναι πολύ μικρή γύρω στα 4-4.5%».
