Την φλόγα των Καβαλιωτών που ξεριζώθηκαν και… ρίζωσαν σε άλλη γωνιά της χώρας κρατάνε ζωντανή οι απόγονοι των Καβαλιωτών της Νέας Καβάλας και των γύρω χωριών με τους ανθρώπους της Θρακικής Εστίας με την οποία συναντήθηκαν. Για την εν πολλοίς άγνωστη ιστορία της Νέας Καβάλας, των χωριών που κατοικήθηκαν από Καβαλιώτες στο μεσοπόλεμο μίλησε στον Alpha Radio ο πρόεδρος της Θρακικής Εστίας Καβάλας Νίκος Τσουμπάκης.
«Βρεθήκαμε στη Νέα Καβάλα του Κιλκίς, ελάχιστοι καβαλιώτες γνωρίζουν την ιστορία της Νέας Καβάλας. Στο νομό Κιλκίς υπάρχουν η Νέα Καβάλα μαζί με άλλα τρία χωριά βέβαια Σιταριά, το Χρυσόκαμπο και το Λιμνότοπο που είναι τα τέσσερα αυτά χωριά, τα οποία το 1934 κατοικήθηκαν από τους χίλιους και πλέον καβαλιώτες, 200 περίπου οικογένειες που έφυγαν από την Καβάλα. Μόνο η Νέα Καβάλα είχε 70 αρχηγούς οικογενειών, έγινε και μία τιμητική εκδήλωση εκεί σε πέντε επιζώντες από τους χίλιους οι οποίοι ουσιαστικά είχαν γεννηθεί στην Καβάλα πριν το 1934, γεννημένοι το 1928-29 ή 1930. Αυτοί πήγαν εκεί 4 με 5 χρονών παιδιά. Με τον Τάκη Πετρέλη που έχουμε μία γνωριμία 25-30 χρόνια περίπου από τότε που γνωριστήκαμε όταν ζούσε και ο αείμνηστος Λευτέρης Αθανασιάδης, ουσιαστικά εγώ από τότε έχω σχέσεις με τα άτομα αυτά, έχει κάποιες αμυδρές αναμνήσεις από την Καβάλα, μιλάμε για ένα παιδί τώρα 4-5 ετών».
«Ο ίδιος όμως έζησε έντονα την περίοδο του μεσοπολέμου, έζησε έντονα την περίοδο της κατοχής, πως δηλαδή εκεί κατοικήσανε οι Καβαλιώτες, πως από καπνεργάτες γίνανε αγρότες, πως αξιοποίησαν τις αποξηραμένες λίμνες, πως πέθανε κόσμος από ελονοσία, πολλοί δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν στις εργασίες παρότι τους δώσανε εργαλεία, ζώα και αγροτικά βιβλιάρια, ήταν αλλιώς συνηθισμένοι και εκεί αλλιώς τα βρήκανε. Τώρα γιατί φύγανε αυτοί, το 1929 με το οικονομικό κραχ είχαμε μεγάλο πρόβλημα με την καπνεργασία στην Καβάλα, ουσιαστικά καταργείται η εργατική επεξεργασία του καπνού, η τόγκα δηλαδή και μπαίνει το μηχάνημα, γίνεται η μηχανική επεξεργασία του καπνού. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να βγουν πολλοί άνεργοι καπνεργάτες και από κει και μετά αρχίζει ένα κουβάρι να ξετυλίγεται το τι θα τους κάνουμε αυτούς τους ανθρώπους. Έτσι προέκυψε το θέμα της αγροτικής αποκατάστασης και δώσανε βιβλιάρια αγροτικά από τον Σεπτέμβριο του 1933 και μιλάμε για χρονιές όπου βέβαια είχαμε τις μεγαλύτερες καπνεργατικές κινητοποιήσεις στην Καβάλα. Το αποκορύφωμα ήταν η εκλογή του Παρτσαλίδη το 1934, που βγήκε ο πρώτος κατά κάποιο τρόπο κομμουνιστής δήμαρχος γιατί είχαμε και σε άλλα μέρη της Ελλάδος και όλοι αυτοί οι άνθρωποι ουσιαστικά μετακινήθηκαν, Δράμα τους πήγανε με το τρένο, μετά στη Θεσσαλονίκη και μετά τρένο στο Πολύκαστρο που από τα χωριά αυτά απέχει πέντε με έξι χιλιόμετρα».
«Είναι ένα μεγάλο οδοιπορικό, έχει μεγάλη ιστορία και είπαμε να κάνουμε και μία ιστορική ημερίδα το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα όπου θα αναλύουμε ακριβώς κρυφές πτυχές της όλης αυτής μετακίνησης αλλά και της ζωής και εγκατάστασης εκεί. Μην ξεχνάτε ότι η Θρακική Εστία το 2010 έκανε το 7ο πολιτιστικό διήμερο και το είχα αφιερώσει σε αυτούς τους ανθρώπους δηλαδή, Καβάλα – Νέα Καβάλα δύο τόποι ένα όνομα. Είχε έρθει ο δήμαρχος του Πολυκάστρου, είχε έρθει ο χορευτικός σύλλογος από το Πολύκαστρο, ήρθαν κόσμος, ουσιαστικά είχαμε μία καλή επαφή και την συνεχίζουμε. Σήμερα είναι δήμος Παιονίας εκεί, έχει πολύ προσφυγικό στοιχείο αυτός ο δήμος».